Η Σημασία της Δημοκρατίας στην Τοπική Αυτοδιοίκηση

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποτελεί τον πιο κοντινό και ανθρώπινο θεσμό της δημοκρατίας μας. Είναι το επίπεδο όπου ο πολίτης μπορεί να συναντήσει την πολιτική όχι μέσω απρόσωπων αποφάσεων, αλλά μέσα από διαδικασίες συμμετοχής, ελέγχου και δημιουργίας. Σε αυτή την πλατφόρμα, οι φωνές των πολιτών αποκτούν βάρος και σημασία, συμβάλλοντας στην διαμόρφωση της καθημερινότητας αλλά και του μέλλοντος του τόπου τους.

Η πρόσφατη πρόθεση να καταργηθεί ο δεύτερος γύρος στις αυτοδιοικητικές εκλογές, με αναφορές στην «αποτελεσματικότητα» ή την «κόπωση» των πολιτών, εγείρει σοβαρά ερωτήματα. Αυτή η πρωτοβουλία δεν μπορεί να εξετάζεται αποσπασματικά, αλλά στο πλαίσιο μιας ευρύτερης τάσης που αποσκοπεί στη μείωση της ελεύθερης βούλησης και της δυνατότητας κριτικής επιλογής εκ μέρους των πολιτών. Ως νέα γενιά, είναι αδιανόητο να δεχτούμε ότι η λύση στα προβλήματα της Αυτοδιοίκησης βρίσκεται στη μείωση της συμμετοχής μας. Είναι αδύνατο να αποδεχτούμε ότι το δικαίωμά μας να επιλέγουμε, να κρίνουμε και να επηρεάζουμε, τίθεται σε παρένθεση για να διευκολυνθούν οι διαδικασίες για λίγους.

Ο δεύτερος γύρος εκλογών δεν είναι απλώς μια διαδικαστική λεπτομέρεια. Αντιθέτως, πρόκειται για μια θεσμική ανάγκη που παρέχει στους πολίτες την ευκαιρία να επανεκτιμήσουν τις επιλογές τους, να αξιολογήσουν εις βάθος τα δεδομένα και να λάβουν αποφάσεις με μεγαλύτερη ωριμότητα και γνώση. Εάν παρατηρήσουμε το φαινόμενο εκλογής ανθρώπων σε θέσεις ευθύνης με ελάχιστους σταυρούς, είναι φανερό ότι το πρόβλημα δεν έγκειται στην εκλογική διαδικασία αλλά στις ίδιες τις σχέσεις μεταξύ των πολιτικών και των πολιτών.

Το ζήτημα είναι η απομάκρυνση της πολιτικής από την κοινωνία. Η λύση δεν είναι η μειωμένη συμμετοχή, αλλά η αυξημένη συμμετοχή. Η κυβέρνηση, με επιπλέον έλεγχο από τα επιτελεία των βουλευτών της, επιδιώκει να κατοχυρώσει αυτόν τον έλεγχο θεσμικά, περιθωριοποιώντας τη φωνή της τοπικής κοινωνίας.

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση οφείλει να λειτουργεί ως ορθό θεσμικό όργανο και όχι ως προέκταση κομματικών επιτελείων. Οι δήμοι ανήκουν στο σύνολο της κοινωνίας και όχι στα κέντρα εξουσίας. Ο ρόλος τους είναι να εκφράζουν τον δυναμισμό της κοινότητας και όχι να αναπαράγουν κλειστές πολιτικές συμφωνίες. Οι Δήμοι δεν είναι φέουδα, αλλά πλατείες, δρόμοι και άνθρωποι που ανησυχούν, εργάζονται και οραματίζονται ένα καλύτερο αύριο.

Η απάντηση στην αποστασιοποίηση των πολιτών από τους θεσμούς δεν μπορεί να είναι η περαιτέρω μείωση της συμμετοχής τους. Αντίθετα, απαιτείται αναβάθμιση των διαδικασιών, ενίσχυση της λογοδοσίας και ειλικρινής ευκαιρία επιλογής. Η Δημοκρατία δεν επιτρέπεται να υποχωρεί υπό την πίεση της «αποτελεσματικότητας». Χρειαζόμαστε βάθος, αληθινή συμμετοχή και πίστη στη δύναμη της κοινωνίας, ώστε να διατηρήσουμε ζωντανό τον πυρήνα της δημοκρατικής διαδικασίας.